EDİRNE MHP MİLLETVEKİLİ CEMALETTİN USLU, YAYINLADIĞI BASIN DUYURUSUNDA ŞÖYLE DEDİ;
Ayçiçeği hasadının başlayacağı bu günlerde ayçiçeği üreticisi çiftçimiz destekleme primlerinin belirlenmemesi ve maliyet altında oluşacağı muhtemel fiyat nedeniyle umutsuzluk ve tedirginlik içindedir.
2009 yılı içinde Türkiye yağlık ayçiçeği ekim alanı 460 bin hektar seviyelerinde gerçekleşmiş olup, beklenen üretim 750-800 bin ton olarak tahmin edilmektedir.
Türkiye'nin stratejik ürünü yağlık ayçiçeğinde 800 bin ton civarındaki yurtiçi üretimi, uygulanan yanlış politikalar nedeniyle ülke ihtiyacını karşılayamamaktadır. 650 bin ton ayçiçeği yağı tüketimi dikkate alındığında Ülkemiz ayçiçeği üretiminin en az 1.5 milyon /ton olması gerekmektedir.Ülkemiz bu açığını ithalatla karşılamaktadır.Bunun için üretimi artıracak destek ve teşvikler uygulamaya konulmalıdır.Ayrıca, Ülkemizin döviz kaybının önlenmesi ve mevcut üretim potansiyelinin değerlendirilerek bu üretim dalının ülke ekonomisine olan katkısının artırılması bakımından yağlı tohumlu bitkilerin ve özellikle ayçiçeği üretiminin artırılmasına yönelik tedbirler alınmalıdır.
08 Ağustos 2009 tarih ve 27313 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren 2009/15300 sayılı Bakanlar Kururlu Kararı ile 1 ocak - 30 haziran 2010 tarihleri arasında geçerli olmak üzere Ayçiçeğinde % 5 ve Ham Ayçiçek Yağında ise % 17 olarak uygulanacak Gümrük Vergileri ile ilgili Tarife Kontenjanı piyasalarda hemen bir etki yapmadığı gibi belirsizlikte yaratmıştır. Kimse şimdiden o tarihler de dış piyasalarda fiyatların ve döviz kurunun ne olacağını tahmin edemediği için pozisyon almakta tereddüt etmektedir.Hatta yeni bir tebliğ veya Kararname çıkar mı endişesi dahi taşımaktadır.
Bilindiği üzere, Ülkemizde yağlık ayçiçeği en çok Trakya Bölgesinde ekilmekte olup, bu ekimler buğday ile münavebe halinde yapılmaktadır. Üreticilerimiz buğday/ ayçiçeği paritesinin 1 ‘e 2.5 olmasını beklemektedir.
Ülkemiz yağ ihtiyacının büyük bir kısmının ayçiçeği yağndan karşılandığı göz önüne alındığında ayçiçeği üreticilerimizin emeğini karşılayacak bir fiyat ve bunun yanında tarımsal eğitim, teknolojik imkanların artırılması, alt yapıların geliştirilmesi, ucuz ve yeterli girdi, kredi gibi fiyat dışı araçlarla desteklenmesi büyük önem taşımaktadır. Ayrıca ürün bedellerinin üreticilere ürün tesliminden hemen sonra, peşin olarak ödenmesi sağlanarak üretim teşvik edilmelidir.Bu amaçla uygulanan prim sistemine devam edilmelidir.Primler ithal maliyeti ile üretici maliyeti arasındaki fark kadar belirlenip, üretim sezonunun başında ilan edilmeli ve zamanında ödenmelidir.
Uygulanan yanlış politikalar sonucu ürününü maliyetinin altında bir fiyatla satmak durumunda kalan çiftçilerimiz, tarımsal üretim faaliyetlerini devam ettirilebilmek için sürekli olarak kredi kullanmak durumunda bırakılmıştır.Uygulanan yanlış politikalar sonucu son yıllarda tarımsal girdi fiyatları hızla artarken tarımsal ürün fiyatlarının aynı şekilde artmaması üreticilerimizin kredi kullanımını çığ gibi büyümeye başlatmıştır.Son iki yılda (2006 yılına göre 2008 de) kredi kullanımı %67 oranında artış göstermiştir. Yaşanmakta olan kriz nedeniyle nakit sıkıntısı yaşayan ayçiçeği üreticilerimizin ürününü bekletebilmesi için destekleme primlerinin belirlenerek bir an önce ödenmesi gerekmektedir.
Üretici, tarımdan elde ettiği gelirle geçimini sağlayamadığı için büyük ölçüde kredi kullanmak zorunda bırakılmıştır.Tarım sektörü 2008 yılında toplam 14 milyar TL kredi kullanmıştır.Uygulanan yanlış politikalar sonucu tarım sektörü büyük bir borç yükü altında bırakılmıştır.Kredi kullanımındaki bu hızlı artış, tarım sektörünün içinde bulunduğu sıkıntılı ve zor durumu göstermektedir.2008 yılında tarımda çalışanların oranı %23,7 iken, sanayinin istihdamdaki payı %21 olarak gerçekleşmiştir. 2008 yılında sanayide istihdam edilenlerin sayısı 4,4 milyon olmasına karşın, tarımda çalışanların sayısı 5 milyon kişiyi aşmıştır. Tarım sektörü, işyerlerinin bir bir kapandığı, işsizliğin rekor seviyede arttığı bu kriz ortamında, istihdam sağlayarak, işsizliğin daha da artmasını önlemiş, güvenli bir liman görevi görmüş ve sosyal riski azaltmıştır.Böyle dönemlerde krizin etkilerini azaltarak, adeta sosyal sorumluluk üstlenen tarım sektörünün daha fazla teşvik edilmesi ve desteklenmesi doğru bir yaklaşım olacaktır.Oysa, Tarımsal Destekleme ve Yönlendirme kurulu tarafından 2008 yılı yağlık ayçiçeği ürünü için 21 YKr olarak belirlenen ve 25 Ekim 2008 tarih ve 27035 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan destekleme primi, 2009/20 sayılı tebliğ ile 18,9 YKr olarak değiştirilmiştir. Prim miktarı belirlenirken piyasa fiyatları ile üretim maliyetine göre belirlenecek hedef fiyat arasındaki farkı karşılayacak şekilde olmasına dikkat edilmelidir.
Geçen iş yılı içerisinde ayçiçek stoklarının azalması ile ham ayçiçek yağında 2.000 - 2.100 Tl gibi fiyat aralığında işlemeye başlamışken 2 Haziran 2009 da Referans fiyatın ayçiçeğinde ve yağlı küspede (Kanola da dahil) 525 $ a, Ham ayçiçek yağında ise 1.250 $ a düşürülmesi 2.100 Tl ye çıkan ham ayçiçeği yağı fiyatlarını 1.900 Tl ye indirmiştir.Daha sonra 15 Temmuz 2009 tarhli Resmi Gazetede İthalatta Gözetim Uygulamasına İlişkin Yayımlanan Tebliğde, CİF kıymet değerlerinin ayçieğinde 425 $, Ham Ayçiçeği Yağında 1.000 $ olarak belirlenmesi piyasaları daha da geri götürmüş ve Ham yağ fiyatlarını 1.700 Tl ye kadar geriletmiştir. Dış piyasalarda özellikle ayçiçeği fiyatının DAF ve CİF 325 - 330 $ a gerilemesi ile ithalat yapan firmalardaki yağlar Çukurova Bölgesinde başlayan hasada baskı yapmış ve Çukurova da harman 550 - 600 Tl aralığında başlamıştır.Bu da ham yağ fiyatlarını 1.525 Tl ye kadar düşürmüştür.Bu kadar kısa sürede bu kadar çok mevzuat değişikliği piyasaları iyice huzursuz etmiş ve gerek üretici gerekse sanayici (Hem kırıcılar hem de rafinatörler) tedirgin olmuşlardır. Sanayici mal almaya ve çalışmaya cesaret edemez duruma getirilmiştir.Çünkü yarın acaba ne olur endişesi meydana gelmiştir. Bunların üzerine son olarak 8 Ağustos 2009 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan Bakanlar Kururlu Kararı ile Gümrük vergilerinin 1 ocak - 30 haziran 2010 tarihleri arasında geçerli olmak üzere Ayçiçeğinde % 5 ve Ham Ayçiçek Yağında % 17'ye düşürülmesi üzerine belirsizlik oluşmuş ve herkes ne yapacağını şaşırmıştır.Bugün iç piyasadan mal alacak olan herkes yarın mevzuatta yine bir değişiklik olursa elimde mal ile yakalanır ve zarar ederim endişesi taşımaktadır.
Oluşan bu belirsizlik ortamında bu gün iç piyasadan Referans fiyat düşünce hemen mal getirip stok yapanlar ve Rafinatörler 1.775 Tl den yukarı ham ayçiçek yağı almamaktadır.Bu nedenle üretici Trakya Birlikten piyasayı rahatlatıcı bir açıklama beklemektedir.
Tarım sektörü istihdam açısından sanayi sektörünün önünde yer almasına rağmen, kriz gerekçesiyle uygulamaya konulan teşvik ve destek politikalarında hak ettiği ilgiyi ve gereken desteği görememiştir.Sanayi sektörüne uygulanan yatırım indirimleri, sigorta primi teşvikleri, KDV ve ÖTV indirimleri yapılırken, tarım sektörünün kullandığı traktör, makina, alet-ekipmanın yanı sıra, temel girdilerden gübre, ilaç, tohum ve mazot gibi girdilerin KDV ve ÖTV'lerinde herhangi bir indirim yapılmamış olması çiftçilerimizi zor durumda bırakmıştır.
Trakya Bölgesi'nde ayçiçeği hasadının başlayacağı bu günlerde, 2009 yılı ürünü için destekleme primlerinin maliyet ve fiyat analizleri dikkate alınarak çiftçilerimizin beklentilerini karşılayacak şekilde belirlenmeli ve ivedi olarak açıklanmalıdır.Açıklanan destekleme primleri daha sonra düşürülmemelidir. bir an önce bitirilerek çiftçimizin hizmetine sunulması için açıklanmalıdır.05.052009 tarih ve 7/7842 ve 7843 sayılı önergelerime aldığım cevaba göre Hamzadere ve Çakmak Barajları için yeterli ödeneğin ayrılmadığı görülmektedir.Trakya bölgesinde başlanmış olan tarımsal sulama yatırımlarının bir an önce bitirilerek çiftçimizin hizmetine sunulması için yeterli ödenek ayrılmalıdır. Zor şartlarda üretim yapan vefakar ve cefakar çiftçilerimizin bereketli bir hasat dönemi geçirmelerini ve ürünlerini hak ettikleri alın terlerinin karşılığı bir fiyattan satabilmelerini dilerim.