OBEZİTE NEDİR VE NASIL TEDAVİ EDİLEBİLİR
Edirne Kamu Hastaneler Birliği Genel Sekreterliği, hastalıkların tanınması ve tedavi yöntemleri ile ilgili vatandaşları bilgilendirmek amacıyla sürdürdüğü çalışmalarına devam ediyor. Her hafta bir hastalıkla ilgili farkındalık yaratma ve Edirne halkını bilinçlendirme çalışmaları kapsamında Edirne Sultan 1.Murat Devlet Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Dr. Çetin Gül, kronik bir hastalık olan Obezite ile ilgili bilgi verdi.
“Obezite, vücuda besinler ile alınan enerjinin, harcanan enerjiden fazla olmasından kaynaklanan ve vücut yağ kitlesinin, yağsız vücut kitlesine oranla artması ile karakterize olan kronik bir hastalıktır.” diyen Kardiyoloji Uzmanı Dr. Çetin Gül; Türkiye’de erkeklerin yaklaşık %22’si, kadınların yaklaşık %42’si obezdir. Dedi.
Kardiyoloji Uzmanı Dr. Çetin Gül açıklamalarına şöyle devam etti;
OBEZİTEYE NEDEN OLAN FAKTÖRLER NELERDİR
Kalıtsal faktörler önemlidir. Fizyolojik faktörlere (yaşlanma, gebelik sayısı gibi) bakmak gerekir. Yaşam biçimiyle ilgili faktörler (besinlerle fazla miktarda yağ alınması, pasif ve hareketsiz yaşam gibi) gözlemlemek gerekir. Psikolojik faktörler (sıkıntı ve üzüntü gibi olumsuz duygulara tepki olarak yemek yenmesi) etkilidir.
OBEZ OLDUĞUMUZU NASIL ANLARIZ
Beden kitle indeksi (BMI), günümüzde en sık kullanılan yöntemdir. Boy ve ağırlık ölçümlerinden yararlanılarak hesaplanan bir parametredir.
Beden Kitle İndeksi (BKİ)= Vücut Ağırlığı (kg)/ Boy (m2)
Bu parametreye göre sınıflandırma yapılır. Bu değer 18,5 ‘dan küçük ise zayıf, 18,5-25 arasında ise normal kilolu, 25-30 arasında ise hafif şişman, 30-35 arasında ise şişman, 35-40 arasında ise ağır derece şişman, 40’ın üzerinde ise süper ağır derecede şişman olarak adlandırılır.
Bel-kalça Oranı, Bel kalça oranı kadınlarda 0,85’i, erkeklerde 1’i geçerse tehlikelidir. Bu yöntem aşırı kilo derecesini belirlemekten çok kiloya bağlı sağlık sorunu ve hastalığın gelişme olasılığını belirlemek için kullanılır.
Bel Çevresi, göbek seviyesinde ölçülen bel çevresi kadınlarda ideal olarak 80 santimetre, erkeklerde ise 94 santimetre ve altında olmalıdır. Erkeklerde bu çevrenin 102 santimetreden, kadınlarda ise 88 santimetreden fazla olması durumunda kiloya bağlı sağlık sorunları gelişme olasılığı belirgin bir şekilde artmaktadır.
Erişkin ve Çocukta Fark, erişkin tip obezite de yağ hücrelerinin hacim olarak arttığı bilinirken, çocuk tipi obezitede ise yağ hücrelerinin sayısının arttığı bilinmektedir.
OBEZİTE TEDAVİSİ
Davranış tedavisi, öncelikle yeme hızı azaltılmalıdır. Yeme öncelikleri ve tercihleri konusunda uzmanından eğitim alınmalıdır. Fiziksel aktivite konusunda eğitim için konusunun uzmanıyla irtibatta olmak gerekir. Kayıt tutma, hedef belirleme ve süreklilik sağlamada çok önemlidir.
Diyet, kilo kaybı için enerji açığı yaratacak şekilde bir diyet planlanması tedavinin temelini oluşturur. Diyetteki yağ miktarının azaltılması herkes tarafından benimsense de total enerji alımının azalmaması durumunda kilo azalması olmaz. Bu diyet içerisinde yaklaşık %50 oranı karbonhidratlar, %30 oranı proteinler ve geriye kalan %20 oranı ise yağlar oluşturur.
Egzersiz, yetişkinlerde düzenli fiziksel aktivite, yağsız vücut ağırlığında artış yağlı dokuda azalmaya neden olur. Egzersiz programlarının ilk döneminde vücut ağırlığında fazla bir değişiklik olmamasının nedeni budur. Üç ay gibi bir süre sonra yağsız vücut ağırlığı sabitleşir ve kilo kaybı hızlanır. Obezlerde yağ oksidasyonunu artırmak için egzersiz şiddetinin süre ve sıklığının belirlenmesine yönelik çalışmalara göre; 30 dakikadan fazla süren, en çok %65 oksijen harcama kapasitesini sağlayan ve haftada en az beş gün sıklığında yapılan egzersizler optimal verimlidir. Sürekli yapılmalıdır.
İlaç tedavisi, obezite tedavisinde kullanılan ilaçlar 3 ana guruba ayrılmaktadır; Gıda alımını azaltan ilaçlar. Metabolizmayı değiştiren ilaçlar. Termogenezisi artıran ilaçlar. Sadece BMI >30 kg/m2 olan hastalarda ilaç tedavisi düşünülebilir.
Cerrahi Yöntem, mideye slikon band, balon, bypass vb yöntemler uygulanabilir. Bunun için hekimin kararı gerekir. Öncelikle hastada vücut kitle indeksi 40'ın üzerinde olan veya 30-40 arasında olup eşlik eden ciddi hastalık durumlarının (hipertansiyon, diabetes mellitus, uyku apne send.,artrit, vb) olup olmadığına bakılır. Hastanın yaşı önemlidir. Hastanın 18-60 yaş arasında olması istenir. Obezitenin en az 3 yıldır var olması gerekir. Hormonal bir hastalığı var mı kontrol etmek gerekir. İlaç ve diyet tedavisine rağmen, en az 1 yıldır kilo verememiş olması gerekir. Alkol ve ilaç bağımlısı olmamalıdır. Hastanın uygulanacak yöntemi anlaması ve ameliyattan sonra uyum sağlayabilecek durumda olması, kabul edilebilir düşük ameliyat riski bulunanlarda uygulanabilir.
