OP.Dr. KAYATEKİN;SAĞLIKLI SIRT ÇANTASI KULLANIMINA DİKKAT ÇEKTİ
“Ağır veya uygunsuz şekilde taşınan sırt çantaları omurgadaki eklem, kas ve bağ dokusu yapılarında zorlanmalara neden olarak bel, boyun ve omuz ağrılarına neden olabilir. Omurganın her gün bu yüke maruz kalması, kişide bozuk yürüyüş, kronik bel-sırt ağrıları ile sonuçlanabilir. 7’den70’e hepimizin kullandığı sırt çantaları işimizi kolaylaştırmasına rağmen yanlış kullanımları ilerleyici sağlık problemleri yaratmaktadır. En önemli risk grubu ise okul çağı çocuklarıdır.” Diyen Edirne Sultan 1.Murat Devlet Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Op. Dr.Onur Kayatekin, sırt çantalarının doğru kullanımı hakkında uyarıcı bilgiler verdi.
Edirne Sultan 1.Murat Devlet Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Op. Dr.Onur Kayatekin, sıradan bir etkinliğimiz olan sırt çantası kullanımının açacağı sıkıntıların önemine değindiği bilgilendirmesinde şunlara dikkat çekti:
Omurgamızın fizyolojik eğrilikleri vardır. Bu doğal eğrilikler vücut ağırlık merkezimizi dengelemede görevlidir. Skolyoz omurganın bu doğal eğriliklerinin bozulması, 10 dereceden fazla yana eğilmesidir. Ağır sırt çantalarının yanlış kullanımı, boy uzaması devam eden okul çağı çocuklarının omurga gelişimlerini olumsuz etkileyerek, skolyoza sebebiyet verebilmektedir.
Sırt çantalarının yanlış kullanımına bağlı omuz çevresinde ağrı sıklıkla görülür. Bu bölgedeki ağrıların sebebi ise çoğu zaman çantayı tek taraflı taşımaktır. Tek taraflı taşıma esnasında yükün büyük kısmı omuz eklemi ve boyun adale grubu tarafından paylaşılmakta, yük gövdeye dengeli dağıtılamamaktadır. Omuz bölgesindeki sinirlere basıya bağlı kolda-elde uyuşma karıncalanma hissi gibi bulgular görülebilir. Oluşan ağrıların önlenmesinde çantayı doğru taşımak, en az çanta ağırlığı kadar önemli bir faktördür.
Amacınıza uygun olan ve yeterli olabilecek “en küçük” çantayı tercih edin. Boyut olarak daha büyük çantalar aldığımızda içine aslında çok da işimize yaramayacak nesneleri de koyma eğiliminde oluruz. Çantanın gereksiz ağırlaştırılması önlenebilir ilk problemdir. Çantanızı yerleştirirken ağır ve hafif nesneleri ayırın. En ağır cisimler çantanın alt kısmında ya da vücuda en yakın bölümünde olmalıdır.
Toplam çanta ağırlığının, vücut ağırlığınızın %15’ini geçmemesine önem verin. Çanta ağırlığı ilkokul çocuğu için maksimum 3-5 kg, lise öğrencileri için 6-8 kg dir. Daha üstü yükler omurga deformitelerine yol açabilir. Yetişkinler de ise 10 kg ve fazlasının uzun süre taşınması ağrı sebebidir. Ayrıca çantanızın dayanıklı olduğu kadar hafif bir materyelden yapılmış olması da önemlidir.
“Simetri”ye dikkat edin. En sağlıklı çanta taşıma şekli, çantanın iki askısının da takılı olduğu ve askı boylarının eşit uzunlukta ayarlandığı yöntemdir. Tek omuza alınan çantalar vücut ağırlık merkezini değiştirir, tüm omurgaya dengelenmemiş bir mekanik stres yükler. Çantanın her iki askısı takılamıyorsa; tek askı, taraf değiştirilerek kullanılmalıdır.
“Kalın Askılı” çantalar tercih edin. Kalın ve yastıklaması olan pedli askılar omuzlara uygulanan basıncı azaltır, yükü daha iyi bir şekilde dağıtır. İnce ve sert materyalden yapılan askılara sahip çantalar öncelikle cildinize, daha uzun süre taşınırsa altında bulunan damar sinir yapılarına hasar verebilir. Bu sorun elde uyuşma-karıncalanma şeklinde bulgu verebilir.
Çantanızı vücudunuza “yakın” tutun. Sırt çantasının askılarının gevşek olması içinde taşınan yüklerin vücuttan uzak kalmasına sebep olur. Ağırlıklar omurgadan uzaklaştıkça moment prensibi ile kaslar tarafından daha fazla kuvvet ile taşınmaları gerekir. Uzun taşıma sürelerinde adaleler daha fazla yorulur. Bu sebeple yük sırta ne kadar yakınsa o kadar az kas gücü ile taşınabilir. Sırt çantasının askıları ayarlanırken çantanın üst kısmı boyun bölgemizdeki en çıkıntılı kemik ile aynı hizada olmalı, çantanın arkası ile sırt tam temas halinde olmalıdır. Çantanın bel kayışı mevcut ise takılması yükün eşit dağıtılmasına katkısı olur.
Mümkünse “tekerlekli” çantaları kullanın. Günde 1,5 saatten fazla sırt çantası taşınması gerekiyorsa, tabanında tekerlek bulunduran sırt çantaları ağırlığa maruziyeti azaltması adına iyi bir alternatif olabilir.