ŞALLI;“ROMAN HAVASI” DİZİSİ YAYINDAN KALDIRILSIN

ŞALLI;“ROMAN HAVASI” DİZİSİ YAYINDAN KALDIRILSIN

EDİRNE ROMAN EĞİTİM GÖNÜLLÜLERİ DERNEĞİ ve ROMANLAR İÇİN KAMU-STK DİYALOG GRUBU’NDA YER ALAN ROMAN STK’LARI adına bir Basın Açıklaması yapan Turan Şallı; “Roman Havası” dizisi yayından kaldırılsın, Romanlardan özür dilensin!” dedi.

Açıklamada şöyle endi;

“Geçtiğimiz günlerde Show TV’de gösterime giren “Roman Havası” adlı dizi Türkiye’de yaşayan Roman vatandaşları derin bir üzüntüye boğmuştur. Bu dizi Türkiye’de medyanın Romanlara karşı ayrımcı yaklaşımının son örneğidir. Romanların yaşamlarını derinden etkileyen sorunlar söz konusu olduğunda sessiz kalmayı tercih eden ana akım Türkiye medyası, reyting uğruna Romanların yaşamlarını gerçeklerle hiçbir bağlantısı olmayan basmakalıp yargılar üzerinden bir eğlence ve komedi unsuru olarak sunmakta bir sakınca görmemektedir.

“Roman Havası” bu konuda bir ilk değil. Biz Romanları aşağılayan bu “havayı” 1980’lerde “Gırgırıye” serisinde, 1990’larda “Darbükatör Bayram” ve “Yasemince”, 2000’lerde “Cennet Mahallesi” ve “Görgüsüzler” dizilerinde de üzülerek görmüştük. Son 30 yılda Romanların hayatlarında pek çok şey değişmiş olmasına rağmen Romanların medyadaki temsilinde değişen hiçbir şey yok.

Hayatında Romanlarla daha önce hiçbir ilişkisi olmayan birinin ya da bugüne kadar Roman toplumuna ve kültürüne dair hiçbir şey duymamış bir çocuğun “Roman Havası”nı seyrettikten sonra kafasında oluşacak Roman imgesi şudur: Romanlar “hayatlarında eğlence ve kavgadan başka hiçbir şey olmayan, vurdumduymaz, kaygısız, paraya tapan, kolay yoldan para kazanma sevdalısı, çıkarları için en temel insani değerleri hiçe sayan, temel ahlaki değerlerden yoksun, hırsızlık ve dolandırıcılık gibi toplumsal etiğe aykırı davranışlarda bulunan, medeniyetten nasibini almamış, küfürbaz ve dengesiz insanlardır”. Romanların yaşamlarını “sempatik” gösterme iddiasındaki bu dizi bir etnik gruba yönelik önyargıları ve ayrımcı bakış açısını alenen ekranlar aracılığıyla yaymaktadır. “Roman Havası” Türkiye’nin en büyük TV kanallarından birinde, 75 milyonun gözü önünde Romanların kişiliğine, kimliğine, kültürüne ve onuruna saldırmaktadır.

Romanların yaşamlarını bir fantezi nesnesine indirgeyen bu dizi tamamen gerçeklerden kopuk olup Romanların gerçek sorunlarını maskelemektedir. Romanların çözülmeyi bekleyen son derece ciddi ve acil sorunları bulunmaktadır. Türkiye toplumunun en dezavantajlı gruplarından biri olan Romanlar yoksulluk, sosyal dışlanma ve ayrımcılıktan kaynaklanan sorunlarla boğuşmaktadır. Romanlar en temel vatandaşlık hakları olan eğitim, istihdam ve barınma hakkına erişim konusunda sıkıntılar yaşamaktadır. Medyanın zaman zaman Romanlara yönelik dolaşıma soktuğu ayrımcı ifadeler ve nefret söylemleri toplumda var olan önyargıları pekiştirmek ve yeniden üretmek suretiyle Romanlar gibi kırılgan grupların daha da dışlanmasına neden olmakta, Romanların eğitim, istihdam ve barınmada yaşadığı ayrımcılığı tetiklemektedir. Romanlar, son yıllarda nefret suçlarının ve linç girişimlerinin hedefi haline gelmiştir. 2010 yılında Manisa’nın Selendi ilçesinde, 2013 yılında Bursa’nın Osmangazi ve İznik ilçelerinde Romanlara karşı gerçekleştirilen linç girişimleri, Türkiye’de Romanlara karşı ayrımcılığın ne boyutlara ulaşabileceğinin en acı örnekleridir.

Dizide resmedildiği gibi Roman mahalleleri “vur patlasın çal oynasın” mekânlar değildir! Özellikle son yıllarda uygulanmakta olan kentsel dönüşüm projeleri Romanları daha derin bir yoksulluğun ve dışlanmanın içine itmiştir. Kentsel dönüşüm projeleri Romanların yaşam alanlarını, kültürlerini, mahalle kültürü içerisinde şekillenen insani ilişkileri ve dayanışma kurumlarını tahrip etmektedir. Romanların hiçbir sorununa değinmeyen söz konusu diziler, Romanların yaşamlarını adeta bir peri masalı gibi resmetmektedir. Romanlar söz konusu olduğunda yalnızca Roman dansı ve müziğini gören, Romanların en can yakıcı sorunlarını görmezden gelen ana akım medya organlarını öz eleştiri yapmaya davet ediyoruz.

“Roman Havası” en çok da Roman kadınları aşağılıyor! Bu dizide Roman kadınlar bir arzu nesnesine indirgeniyor, verdikleri yaşam mücadelesi yok sayılarak bedenleri ve cinsellikleriyle ön plana çıkartılıyorlar. Oysaki Roman toplumunda yoksulluğun ve dışlanmanın yükünü en derinden yaşayanların başında kadınlar geliyor.

Romanlar bu toprakların kadim halkları arasındadır. “Roman Havası” Romanların bu topraklarda 1000 yılda oluşturdukları kültürel birikimi yok sayıyor, kültürün içini boşaltıyor. Roman kültürünün

Türkiye’de sanatsal ve kültürel yaşamın bir parçası olmasını önemsiyoruz. Ancak sanatsal üretimin Roman kültürünü dejenere etmesi ve Romanların insan onuruna yakışmayan bir şekilde temsil edilmesi asla kabul edilemez! Toplumda geniş bir etki alanına sahip olan ve özellikle genç insanlar için rol model olan sanatçıları Romanların kültürel mirasının korunmasında ve kamusal alanda temsil edilmesinde sorumlu davranmaya çağırıyoruz!

Önyargıların temelinde temassızlık ve iletişimsizliğin yattığına inanıyoruz. Romanların gerçekliğini görmek ve bu gerçeklik üzerine inşa edilmiş duyarlı sanatsal ürünler ortaya koymak üzere medya mensuplarını, sanatçıları ve film yapımcılarını mahallelerimize davet ediyoruz.

“Roman Havası” gibi programların ürettiği ayrımcılık Romanların bu ülkede onurlu yurttaşlar olarak yaşama arzusunu hedef aldığı gibi Türkiye toplumunun bir arada yaşama arzusunu da hedef almaktadır.

Bu mesele sadece Romanların meselesi değil, ayrımcılığın olmadığı, tüm vatandaşların insan onuruna yakışır bir şekilde yaşadığı bir Türkiye idealine inanan herkesin meselesidir!

Bizler Türkiye’nin dört bir tarafında hak mücadelesi veren Roman sivil toplum örgütleri ve ırkçılık karşıtı aktivistler olarak Show TV yönetimi ve dizi yapımcılarının Roman vatandaşlardan özür dilemesini ve dizinin derhal gösterimden kaldırılmasını talep ediyoruz!

Demokratik Türkiye kamuoyunu, insan hakları aktivistlerini, duyarlı medya mensuplarını ve sanat camiasını Romanlarla dayanışmaya çağırıyoruz!

RTÜK başta olmak üzere ilgili kamu kurumlarını harekete geçmeye davet ediyoruz!”

EDİRNE ROMAN EĞİTİM GÖNÜLLÜLERİ DERNEĞİ VE ROMANLAR İÇİN KAMU-STK DİYALOG GRUBU’NDA YER ALAN ROMAN STK’LARI